اتصال فلنجی چیست؟ همانطور که از نامش پیداست به شکل یک دیسک که با وجود ظاهر ساده‌اش در خطوط لوله کشی کاربرد زیادی دارد می‌باشد. این اتصالات برای وصل کردن شیرآلات، لوله‌ها و … در سیستم‌های لوله کشی صنایعی همچون نفت، گاز، پترو شیمی و .. مناسب هستند.
با استفاده از این روش اتصال، امکان دسترسی آسان به بخش‌های مختلف پایپینگ جهت تمیزکاری، بازرسی یا اصلاح خرابی‌ها فراهم است. فلنج نوعی اتصال است که در این شیوه برقراری ارتباط از آن به عنوان رابط استفاده شده و معمولا به صورت جوشی یا پیچی تولید می‌شوند.
اتصال فلنجی چیست؟
اتصال فلنجی شامل دو قطعه از مواد با استفاده از یک لبه داخلی یا خارجی است. یک واشر بین آن جفت قطعه نصب می‌شود تا از بروز هرگونه نشتی جلوگیری شود. نصاب‌ها معمولا از پیچ و مهره استفاده می‌کنند تا فلنج‌ها را روی هم محکم کنند ولی برخی از کاربرها از پیچ و مهره استفاده می‌کنند و این قطعات را روی یک‌دیگر جوش می‌دهند.
متریال مورد استفاده برای ساخت فلنج
فلنج‌ها از مواد مختلفی مثل فولاد ضد زنگ، چدن، آلومینیوم، برنج، پلاستیک و … ساخته شده است. اما بیشترین متریال که برای ساخت استفاده می‌کنند از فولاد کربنی و استیل است. اما بر طبق قانون جنس فلنج باید هم جنس با لوله‌ای باشد که مورد استفاده و اجرا قرار می‌گیرد باشد.
مزایا و معایب اتصالات فلنجی
با استفاده از فلنج مسائل مربوط به تعمیر و نگهداری بسیار آسان‌تر خواهد بود. فلنج‌ها امکان جداسازی، اتصال مجدد و مونتاژ با فاصله صفر را برای نگهداری بهتر اتصالات منیفولد لوله و شلنگ فراهم می‌کند.
نباید در سیستم‌های لوله‌کشی فرآیند شیمیایی، با نیازهای عرضه و تقاضا، موادی که پتانسیل اشتعال پذیری، انفجار و خلاء زیاد دارند مورد استفاده قرار بگیرند.
هرگز نباید در شرایطی با خطرات زیاد و امکان وقوع آسیب‌های شدید استفاده کرد.
جنس بدنه اتصالات فلنجی
اتصال فلنجی معمولا از جنس آلیاژهای مقاوم ساده هستند. مثل فولاد ضد زنگ، فولاد کربن، فولاد دوپلکس و …
انتخال نوع جنس بدنه تا حد زیادی به فرآیند صنعتی مورد نظر شما بستگی دارد.
کاربرد اتصال فلنجی
- مناسب برای ایجاد تغییرات در سایز و جنس لوله
- قابلیت اتصال به لوله‌های که به جداسازی نیاز دارند
- امکان اتصال به شیرآلات، پمپ‌ها و …
اصلی‌ترین کابرد فلنج
- صنعت نفت و گاز
- صنعت آب و فاضلاب
- ساخت محفظه خلاء
- اتصال دکل‌های مخابراتی
- صنایع غذایی
- تاسیسات هسته‌ای
انواع اتصالات فلنجی
اتصالات فلنجی انواع مختلفی دارند، از فلنج‌های لغزنده تا جوشی و…. در ادامه اتصالات فلنجی را با یک دیگر بررسی می‌کنیم.
۱. فلنج رزوه‌ای Flange threaded
۲. اتصالات فلنجی سوکتی جوشی Flange weld Socket
۳. فلنج لغزنده Slip on Flange
۴. فلنج لپ جوینت Lap joint Flange
۵. اتصالات فلنج گردن جوشی Weld Neck Flange
۶. فلنج کور Blind Flange
۷. اتصالات نیپو فلنج Nipo Flange
۸. اتصالات ولدو فلنج Flange Weldo
۹. اتصالات فلنجی اسپندینگ Expanding Flange
۱۰. اتصالات فلنج کاهنده Reduceing Flange
انواع کلاس‌های اتصالات فلنجی
- اتصالات فلنجی کلاس ۱۵۰
- اتصالات فلنجی کلاس ۳۰۰
- اتصالات فلنجی کلاس ۴۰۰
- اتصالات فلنجی کلاس ۶۰۰
- اتصالات فلنجی کلاس ۹۰۰
- اتصالات فلنجی کلاس ۱۵۰۰
- اتصالات فلنجی کلاس ۲۵۰۰
کلاس‌های گفته شده نشان دهنده حداکثر فشار و دمای قابل تحمل برای فلنج‌ها است. هرچه کلاس بزرگتر باشد تحمل دما و فشار آن فلنج نیز طبیعتا بیشتر است.
سطح در اتصالات فلنجی
- سطح صاف
- سطح برجسته
- سطح رینگی
- سطح نر و ماده
آشنایی با اتصالات فلنجی
فلنج لبه دار یا RF : نسبت به سایر دیگر فلنج‌ها میزان حاشیه دور که سوراخ‌ها در آن واقع شده است برآمدگی دارد.
فلنج رینگ جوینت یا RTJ: بیشتر در خطوط پرفشار و در معرض دمای بالا استفاده می‌شود. دارای شیاری است که در آن واشر فلزی برای آب بندی بیشتر اتصال قرار دارد.
فلنج تخت یا FF: دارای یک سطح صاف و یکنواخت است که باعث می‌شود واشر یا همان گسکت تمام سطح فلنج را دربر بگیرد.
فلنج روزه‌ای: روی سطح بدنه داخلی این فلنج دنده‌هایی وجود دارد که روی لوله پیچ شده و نیازی به استفاده از عملیات جوش‌کاری ندارند. فقط کافیست که سایز دهانه فلنج با سایز لوله یکسان باشد.
فلنج گلودار: فلنج‌های گلودار یک بخش مخروطی شکل مانند گردن دارند و مثل فلنج جوینت برای نصب آن‌ها باید از عملیات جوش لب به لب استفاده کرد. با این تفاسیر باز یکپارچگی که در خط ایجاد می‌کنند؛ عملکرد عالی که در خطوط پر پیچ و خم دارند و توانایی استفاده از آن‌ها در سیستم‌های در معرض فشار و دمای بالا، این مدل از فلنج‌ها را به گزینه‌ای پیشرو برای اجرای هر نوع خط لوله‌کشی تبدیل کرده است.
فلنج ساکت ولد: برای اتصال این فلنج باید هم از داخل و هم از خارج عملیات جوش‌کاری را روی محل اتصال انجام دهید تا مقاومت استاتیکی افزایش پیدا کند. این نوع فلنج برای استفاده در سیستم‌هایی که قطر لوله به کار رفته در آن کم و فشار کاری بالاست کارایی دارد.
فلنج کور: فلنج کور یک صفحه تخت است که برای انسداد مسیر لوله‌کشی از آن استفاده می‌شود. در واقع فلنج‌های کور اساسا از یک دیسک خالی تشکیل شده‌اند که قابلیت پیچ و مهره شدن روی لوله را دارد. با این وسیله می‌توان انتهای خط را بست و مسدود کرد.
فلنج اسلیپون: فلنج‌های اسلیپون جزء اتصالات فلنجی بسیار کاربردی هستند که در طیف متنوعی از اندازه‌ها تولید می‌شوند. از این محصولات متنوع می‌توانید در سیستم‌هایی که نرخ جریان و فشار کاری بالایی دارند استفاده کنید. نصب این مدل اتصال فلنجی به لوله کمی فنی‌تر و پیچیده‌تر است؛ زیرا برای محکم کردن فلنج روی لوله به جوش دو طرفه نیاز دارید.